10 jaar digitale satelliet televisie

Door de felle reclames van de kabelproviders lijkt het zo nieuw, maar niets is minder waar. Digitale televisie viert in Nederland haar 10 jarig bestaan. In 1996 startte via de satelliet het Nederlandse MultiChoice digitaal boeket. Digitale signalen verspreiden via de satelliet bestemd voor de consument was gloednieuw, dus in de eerste maanden werd er volop geëxperimenteerd en waren alle kanalen nog ongecodeerd. De meeste schotelbezitters hadden echter alleen nog maar een analoge ontvanger. Digitale ontvangst werd snel populair en MultiChoice werd overgenomen door CanalDigitaal.

7 jaar lang keek schotelbezittend Nederland via de welbekende oude Luxcrypt decoder naar de gecodeerde programma’s op RTL4. Alle programma’s waar verder geen auteursrechten op zaten, waren FTA, oftewel voor heel Europa beschikbaar. Menigeen buitenlandse schotelkijker herinnert zich de Nederlandse programma’s nog. Naast RTL5, verschenen in 1995 bovendien Veronica en SBS6 op de Astra satelliet. Al deze zenders maakten gebruik van de Luxcrypt codering van RTL. Zo kon iedere schotelbezitter zonder extra kosten toch naar de nieuwe zenders kijken.

De aanwezigheid van Veronica en SBS6 op de analoge Astra satelliet was echter maar van korte duur. Een jaar later kwam MultiChoice, dat tot nu toe alleen abonnementen van FilmNet en een aantal Britse Sky MultiPacket kanalen aan Nederland verkocht, als één van de eerste providers met een digitaal pakket. De commerciële zenders RTL4, RTL5, Veronica en SBS6 gingen mee digitaal en na de testperiode ging het analoog signaal op zwart. Schotelbezitters moesten per direct een, toen nog dure, digitale satellietontvanger aanschaffen. Er werd overgestapt op digitaal, omdat daarmee meerdere kanalen op één frequentie gezet kunnen worden. Dat levert een gigantische financiële besparing op.

Het digitaal MultiChoice satellietpakket zag er in augustus 1996 als volgt uit:
Astra 1 – 19 graden oost frequentie: 11.876GHz
- Sport 7
- VT4 (voor Vlaamse abonnees)
- SBS6
- Veronica
- Bloomberg
- Discovery
- 20 DMX audiokanalen
- Hit Radio Veronica
- VNR (Veronica Nieuws Radio)
Astra 1 – 19 graden oost frequentie: 11.954GHz
- TCC (The Children’s Channel, op de frequentie met Scandinavische zenders)
Astra 1 – 19 graden oost frequentie: 12.012GHz
- FilmNet 1 Benelux
- Hallmark Benelux
- RTL4
- RTL5
- Kink FM
- RTL Oldies (Duits)
Het was nog in een testperiode. Kanalen als RTL4, RTL5, Veronica en SBS6 waren nog ongecodeerd. In september 1996 zou er daadwerkelijk een smartcard nodig zijn om de zenders te zien.

De Nederlandse schotelkijker werd voor het eerst geconfronteerd met het smartcard-principe. Pas als er een juiste smartcard in de ontvanger geschoven wordt, is er beeld. Het standaardpakket, bestaande uit de commerciële RTL zenders, Veronica en SBS6 waren gratis. Zelfs de aanschaf van de smartcard was in eerste instantie gratis. Andere pakketten boden meer aanbod. Daarop moest uiteraard wel een abonnement afgenomen worden. MultiChoice kwam zelfs met Pay-Per-View: Pulse Movies on Demand genaamd. Betalen per film. Helaas is dit niet lang voor de Nederlandse schotelbezitter beschikbaar gebleven.

Door tegenvallende cijfers werd in 1998 FilmNet verkocht aan het Franse Canal+. Omdat MultiChoice eigenaar was van FilmNet, werd ook het heel digitaal satellietpakket mee verkocht. Vanaf dat moment beheerde Canal+ de satellietabonnementen. Nog wat later kwam er een onderscheid tussen de filmkanalen (Canal+) en het satellietpakket (CanalDigitaal).

Nu, 10 jaar later, komt de kabel met digitale televisie. Dit wordt met veel bombare gelanceerd. De schotelkijker kent echter bijna niets anders meer. Digitale PVR ontvangers zijn meer standaard dan uitzondering.

Of de huidige MPEG2 compressietechniek nog lang gebruikt blijft worden, is nog maar de vraag. Nieuwe HDTV satellietzenders gaan direct uitzenden in MPEG4. Daarmee kunnen nog meer zenders op één frequentie worden doorgegeven. De vraag is of het MPEG2 systeem kan blijven bestaan totdat heel Europa is overgeschakeld op HDTV, of dat in de tussenperiode er toch nog een nieuwe ontvanger aangeschaft moet worden… De tijd zal het leren. Al zal zo’n omschakeling niet meer zo gemakkelijk gaan als in 1996. Het aantal schotelbezitters is daar inmiddels te groot voor.