En laten we om te beginnen stellen dat het toch niet helemaal voor niets is dat Canaldigitaal bij hun huidige actie ‘de monteur meelevert’  en dat diverse grote satellietwinkels ook een eigen installatieteam hebben. Daarbij geldt natuurlijk: hoe ingewikkelder de installatie (het aantal te ontvangen satellieten dus), hoe nauwer het luistert. Nu gaan we in dit nummer niet de verschillende soorten schotels behandelen maar willen we u als lezer attent maken op wat simpele feiten en stellen u wat apparaatjes en sites voor waarmee u de ontvangst en signaalsterkte kunt meten en dus uw schotel uitrichten.

Of de LNB uitrichten, want in feite is de LNB net zo belangrijk als de schotel en zeker als het om installaties gaat zoals schotels met meerdere LNBs ervoor. De zogenoemde multisat ontvangst die steeds populairder wordt middels bijvoorbeeld de DUO LNB, Triple Sat, Triax Flexiblock, Visiosat Bigsat, Wavefield enzovoorts. In alle gevallen komt het er op neer dat de LNB (de ‘kop’ op de schotel) precies het door de schotel weerkaatste signaal, ontvangen van een satelliet, kan bundelen en omzetten naar beeld en geluid. En er zijn meerdere methoden om hier achter te komen. Voor de gewone satellietkijker en ook iemand die als hobby schotels uitricht is professionele (en peperdure!) meetapparatuur totaal overbodig en daarom beperken we ons tot drie hulpjes, van het simpele CanalDigitaal kompasje, via de Lidl ‘Satellietbeeper’ tot onze ultieme favoriet: de Schwaiger Sat-Finder Plus.

We beginnen met eenvoudigste methode, het kompasje van CanalDigitaal. Veel van onze lezers hebben dit hulpje, een soort dikke vierkante plastic kaart met een kompas in het midden, vast al eens gezien. Deze wordt door CanalDigitaal bij hun schotelsets geleverd zo- als Duo LNB set en Triple Sat. In feite is dit niets meer dan een simpel kompas waarbij eerst de juiste pijl precies op Noord moet staan. En dat is een kwestie van draaien en dit kompas zo neerleggen dat deze eindelijk precies naar Noord is uitgericht, al bleek dit nog niet zo heel eenvoudig. Vervolgens kan je aflezen naar welke richting je de schotel moet draaien om zo de Astra satelliet op 19 graden oost te vinden. Lastig want daarmee is er alleen een indicatie van de azimuth (positie van de satelliet ten opzichte van het exacte zuiden) en niet van de elevatie (mate waarin de schotel achterover helt ). Over elevatie kunnen we kort zijn: die is overal in Nederland ongeveer 29 graden uitgaande van de Astra 1. Uitrichten met behulp van het kompas is eigenlijk nog steeds lastig want zodra je dit kompas weer oppakt klopt de aanwijzing niet meer en bij signaal mag je maar hopen dat je inderdaad de juiste satelliet ontvangt! Signaalsterkte valt hiermee helemaal niet te meten en vereist ‘ meekijken op het tv-scherm’ .

Een handig hulpje om erbij te hebben is dan wellicht zo’n ‘ satbeeper’  ofwel een simpel metertje dat heel hard gaat piepen zodra je ontvangst hebt ofwel er signaal wordt gemeten. Dat is de ideale manier om je buren gek te krijgen want er gaan heel wat piepjes aan vooraf eer dat u een echt goed signaal heeft. Wij gebruikten onze satbeeper die we eens voor een tientje bij de Lidl vonden. Het apparaatje wordt tussen de LNB en de satellietontvanger gekoppeld en vervolgens moet men met de knop de signaalsterkte laag draaien zodat er net geen pieptoon meer uitkomt. Draaien met de schotel tot de signaalmeter uitschiet en het piepgeluid weer harder wordt betekent signaal. Maar hiermee weet je nog altijd niet welke satelliet je ontvangt want er hagen er immers vele vlak naast elkaar! Het kan helpen om een tv in de buurt te hebben waarop dit kan worden afgelezen of een ontvanger met een vooraf geladen zaplijst die bij voorkeur is afgestemd op de ongecodeerde zender BVN. Allemaal hulpjes dus maar het blijft natuurlijk gokken totdat je de juiste satelliet ontvangt. En dan hebben we het nog niet eens over uitrichten op meerdere satellieten tegelijk dus schotels met meerdere LNB’s erop. 

Want dan komen we bij het ‘echte werk’  waar amateurs zich bijna als professionals kunnen gedragen bij het installeren van een schotel met één ofmeerdere LNB’s. De Sat-Finder Plus is een apparaatje waar de auteur van dit bericht helemaal fan van is! Weliswaar is deze duurder in de aanschaf maar voor wie regelmatig wat heeft uit te richten of toe te voegen is deze meter een regelrechte aanrader! Ons exemplaar werd voor een test ter beschikking gesteld door importeur Bombeeck maar er zijn ook enkele satellietshops die deze verkopen.  De Satfinder-Plus werkt met weergave middels LED lampjes en geeft van alle belangrijke Europese satellieten (waaronder die van Eutelsat, Astra, Hispasat) aan óf er signaal is en hoe goed de kwaliteit is. Alles wat nodig is bestaat uit het verbinden van de Sat-Finder met een LNB enerzijds en met een actieve satellietontvanger anderzijds, die op een horizontale transponder staat ingesteld. En zoeken maar! Doordat er in dit metertje satellieten met transponders zijn voorgeprogrammeerd kan de meter herkennen op welke satelliet je zit. Er licht dan een groene LED op bij voldoende signaal en door middel van de gele ledjes kan dan vervolgens de signaalsterkte maar óók de signaalkwaliteit worden bijgesteld. Ideaal dus om een schotel met meerdere LNB’s optimaal uit te richten en wat ons betreft is dit metertje van het Duitse Schwaiger dan ook een regelrechte aanrader voor de satelliethobby!

U begrijpt nu als lezer nu ook waarom er zoveel specialisten nodig zijn waar het gaat om het correct uitrichten van schotelantennes.  Tenzij u echt een handige doe het zelver bent raden wij altijd aan om iemand met verstand van zaken de antenne te laten installeren. Dat geeft langdurige goede ontvangst en daarmee gegarandeerd meer  zorgeloos kijkplezier. Soms lukt er heel weinig en krijgen we helemaal geen signaal. In dat geval kan het zijn dat er ook simpelweg geen signaal is en het ‘voor geen meter’ werkt! Indien een boom, of erger nog, een ander gebouw, in de weg staat dan is satellietontvangst in dit geval niet of slecht mogelijk. De signalen die van de geostationaire satellieten afkomstig zijn moeten niet voor niets door de schotel worden versterkt en dringen dus niet door muren en dicht gebladerte. In dit soort gevallen adviseren wij ofwel uw schotel op een locatie met ‘vrij zicht op de satelliet’ (*) te installeren, het storende object af te breken of om te hakken.  Liever nog: probeer te verhuizen als het echt niet gaat lukken want met satelliet gaat een wereld voor u open en wie wil nou al dat moois dat er in de lucht zit missen?

Toch nog vragen of moeilijkheden? Bezoek dan vooral ook eens www.satellietforum.com en stel daar je vraag!