DUO-LNB: goede ontvangst, lastige installatie

Voor CanalDigitaal hebben wij de DUO-LNB uitgebreid getest. Deze DUO-LNB is nodig om sinds 1 september de regionale zenders te kunnen ontvangen op de Astra op 23 graden oost. Hetzelfde geldt voor de themazenders vanaf het eind van oktober en begin volgend jaar een pakket met HDTV-kanalen. Wat de DUO-LNB doet is naast de Astra-1 satellieten op 19 graden oost (waar alle andere CanalDigitaal zenders evenals heel veel Free To Air omroepen al zaten), ook die op 23 graden oost opvangen. De LNB is als het ware de feitelijke ontvanger. Deze ontvangt het door de schotelantenne gebundelde signaal en stuurt het naar de decoder (de satellietontvanger).

De DUO-LNB is eigenlijk uitsluitend bedoeld in combinatie met een Triax 64 CM schotel en is eigenlijk alleen daarop goed toepasbaar. Het proberen te monteren van de LNB op Visiosat schotels mislukte dan ook jammerlijk. Ook voor de Raven Schotel (de schotel met gaatjes) is de DUO-LNB niet bruikbaar en is een andere oplossing beschikbaar. In het algemeen geldt dat de DUO-LNB niet moet worden ingezet voor antenne-installaties die al op meerdere satellieten tegelijk zijn uitgericht. De DUO-LNB is verder (maar niet uitsluitend) vooral geschikt voor de ‘CanalDigitaal-ontvangers’. Zie hier voor een overzicht daarvan.Voor het schakelen werkt de DUO-LNB met ingebouwde Disecq, dit is een switch die door middel van voltage verschil de juiste LNB en dus het juiste satellietsignaal doorgeeft.

Het installeren van de DUO-LNB is in principe vrij eenvoudig, ware het niet dat wij tegen een praktisch probleem aanliepen van de Triax-Schotels. Voordat we aan de klus begonnen werd de handleiding geraadpleegd. Er zijn twee mogelijkheden: de Duo-LNB installeren op de schotel die al op 19 oost hangt of nieuw installeren op 23 oost. Beide keuzes leveren ongeveer hetzelfde resultaat op, uiteraard komt wel de satelliet waarop primair wordt uitgericht, net iets sterker binnen. Wie op zijn bestaande schotel de DUO-LNB installeert bevestigd deze met de feedhorn waar 19 oost op staat(en het hulpstuk) in de houder, hangt deze schuin (dit heeft te maken met het elevatieverschil tussen 19 en 23 oost –de satellieten hangen namelijk in een denkbeeldige boog boven de evenaar) zodat Astra 19 oost láger hangt (zie gebruiksaanwijzing) en in principe zou het dan moeten werken. De ontvanger zou al met de nieuwste zenderlijst correct moeten zijn ingesteld. Wie een ontvanger heeft waar dit zelf moet worden ingesteld, kiest Disecq 1 (of A) voor 19 oost en Disecq 2 (of B) voor 23 oost. Bij een nieuwe installatie adviseert CanalDigitaal om de schotel op 23 oost uit te richten. Hierbij bevestigd men de DUO-LNB met de feedhorn waar 23 oost op staat en gaat vervolgens op dezelfde manier te werk.

Dan over Triax (en ook de schotels van Hirschmann en ‘blanke merken’ die hetzelfde ontwerp hebben) nog een opmerking. Bij de DUO-LNB maar ook standaard bij een Triax schotel is een plastic opvulstuk meegeleverd. Dit is speciaal voor LNB’s met een smalle feedhorn zoals de DUO-LNB. Hiermee past deze in de houder van de Triax schotel. Op dat punt geen enkel probleem maar voor wat betreft het optimaal uitrichten van de Triax schotel kwamen wij nog altijd een probleem tegen dat niet bepaald nieuw is. Voor het uitrichten van de schotel zelf is namelijk de Azimuth (de horizontale graden positie zoals 19 oost, waar de schotel op wordt uitgericht) van belang maar ook de Elevatie. Dat laatste heeft te maken met de manier waarop de signalen hier verticaal binnenvallen vanaf de evenaar. Dit luistert vrij nauw en lijkt vrij nauwkeurig af te stellen omdat de graden hiervoor zijn af te lezen op de houder waarin de Triax schotel wordt gehangen. Het vinden van de elevatiehoek is dus niet zo moeilijk. Om een sterk signaal op te vangen zorgt men dus dat de mast waaraan de schotel bevestigd wordt waterpas is, bevestigd de antenne en vervolgens wordt het signaal van de juiste Astra (afhankelijk van of men op 19 of 23 oost uitricht) op en zorgt vervolgens dat de elevatie zo is dat het gevonden signaal het sterkst wordt.

Wat echter een nadeel is van de constructie van Triax (en dat was jaren geleden ook al zo): wanneer de vleugelmoeren worden aangedraaid om de Triax antenne goed vast te zetten in de houder, blijkt dat de schotel (‘het bord dus’ ) met arm en LNB en al één tot twee graden omhoog komt. Dit zal wellicht niet meteen opvallen maar aangezien er toch naar minstens één van beide satellieten zijdelings door de LNB ‘wordt gekeken’ zal de ontvangst bij slecht weer instabiel worden. Immers wordt het signaal niet meer zuiver opgevangen omdat de elevatie van de antenne alsnog iets te hoog is. De oplossing en tip is om, wanneer vóór het vastdraaien de meest optimale elevatie is gevonden deze 1 tot 1,5 graad láger in te stellen en dan de schotel vast te draaien in de houder.

Onze conclusie is dan ook: de DUO-LNB is voor de eenvoudige CanalDigitaal installaties een uitstekende oplossing. Groot minpunt is echter dat het met dank aan Triax allemaal wat gecompliceerder is gemaakt waardoor veel kijkers nu net geen optimale signaalsterkte meer hebben. Dit wijten wij aan de constructie zoals Triax die hanteert en kennelijk nooit verbeterd heeft. Echt geheel zuiver instellen is dan ook geen eenvoudige klus en wie er al helemaal geen verstand van heeft kan het wellicht toch beter door een professional laten uitvoeren. Bij een correct ingestelde antenne vielen de signalen van 19 of 23 oost bij een zware regenbui in ieder geval niet weg. Wel viel op (maar dat is logisch) dat de Astra 23 oost net iets zwakker binnenkwam als de antenne zelf op 19 oost werd uitgericht – en andersom.

Geplaatst door Jan-Hein Visser op 1 oktober 2007


Op de foto: de installatie uitgericht op 19 oost. Duidelijk is te zien dat de DUO-LNB hier met de feedhorn van de 19 oost in de houder is bevestigd. De LNB hangt dus schuin, ook dat klopt, 23 oost moet namelijk hoger hangen en dat is op de foto de linkerhelft van de DUO.

Met dank aan: CanalDigitaal voor het beschikbaar stellen van de DUO-LNB